ΜΑΝΤΕΜΑΤΑ Η πίστη
για το ότι είναι δυνατό να γνωρίσουμε τα μέλλοντα είναι αρχαιότατη. Τη
συναντούμε σε πολλούς λαούς και οφείλεται στη μεγάλη επιθυμία του ανθρώπου
να γνωρίσει το μέλλον του. Ο άνθρωπος έμεινε ο ίδιος, προληπτικός και
δεισιδαίμονας, γεμάτος φόβους για την ύπαρξη και την ευτυχία του. Ασθένειες, θάνατος, αποτυχίες τον
απειλούν κάθε στιγμή και ο φόβος και η αγωνία του θολώνουν τον νου. Βλέπει
και προμαντεύει συμφορές, που προσπαθεί να προλάβει, ν' αποτρέψει, με
τρόπους και μέσα που δεν έχουν πολλές φορές σχέση με την αληθινή πίστη στον
θεό, αλλά είναι μέθοδοι της μαγείας και της αρχαίας λατρείας. Στο χωριό μας και στην περιοχή μας έχουμε
αρκετά τέτοια μαντέματα. Τα μαντέματα βγαίνουν με διάφορους τρόπους: Από τη φωτιά: Όταν από τη σιδηροστιά ή τα κούτσουρα
που καίνε πετούν πολλές σπίθες (σκατζιλίθρες) φανερώνουν γλωσσοφαγιά. Από τις φωνές ή τις κινήσεις των ζώων μαντεύουν, ότι θα γίνει κάτι κακό, όπως
ασθένεια, θάνατος ή κάποια φυσική καταστροφή. Από το πέταγμα ή τις φωνές των πουλιών. Χαρακτηριστική είναι η φράση: μη σε
κουμπώσει ο Κούκος ή η Τρυγόνα. Όταν ακούσει κάποιος για πρώτη φορά τον
Κούκο και είναι νηστικός δεν του χτουράει η ρόκα (δεν γίνεται αρκετή
εργασία). Όταν ακούσει κάποιος νηστικός για πρώτη φορά τη τρυγόνα και τύχει
η τρυγόνα να κάθεται πάνω σε ξερό κλαδί, τότε αυτός που την άκουσε θα
πεθάνει. Επίσης αν δεις για πρώτη φορά τα χελιδόνια και είσαι νηστικός,
τότε θα είσαι όλο το χρόνο τεμπέλης. Για να προβλέψουν, τι θα συμβεί κατά τη διάρκεια
του χρόνου στα μέλη της οικογένειας ή και κάποια άλλα γεγονότα όπως πόλεμος
κλπ εξετάζουν τη θέση και το σχήμα που έχουν οι μικρές σκιές, σαν στίγματα στη
ράχη της ωμοπλάτης του πασχαλινού κατσικιού ή αρνιού. Μαντείες υπάρχουν από διάφορα περιστατικά και κατά τον θάνατο και την εκφορά του νεκρού. Όταν ο νεκρός είναι γελαστός και όμορφος μέσα στο φέρετρο, θα πάρει και άλλον κοντά του.Αν την ώρα της εκφοράς πέφτουν τα λουλούδια, με τα οποία έχουν στολίσει το νεκρό, θα πεθάνει και άλλος άνθρωπος. Σε άλλα πάλι αναμενόμενα να συμβούν ή και
να αποτρέψουν ανακάτευαν και τη χριστιανική πίστη με τις αρχαίες λατρείες . Τα τάματα γίνονται για να βρει την υγεία του ένα αγαπητό πρόσωπο. Ανάμεσα στα τάματα παλιά ήταν και τα ζώσματα.
Έζωναν την εκκλησία με σχοινί 3 φορές . Το σχοινί αυτό το βουτούσαν σε κερί
κι έφτιαχναν τη ζώστρα (λαμπάδα που
κατόπιν άναβαν στην εκκλησία). Για να προστατέψουν το χωριό από την
ανομβρία, την επιδρομή ακριδών ή και από διάφορα άλλα κακά έκαναν λιτανείες
φέρνοντας στο χωριό θαυματουργές εικόνες Αγίων ή της Παναγίας. Φύλακες όμως για τη προστασία του χωριού
από τα διάφορα κακά ήταν και τα μεγάλα δένδρα που υπάρχουν ακόμα
γύρω από το χωριό. Εκεί κατέληγαν και οι λιτανείες.Τα δένδρα αυτά ήταν
ευλογημένα από τον παπά τα έλεγαν ησκιουμένα (δηλ. προστατευμένα) και
απαγορευόταν η κοπή τους. Στο χωρίο μας υπάρχουν δυο τέτοια δέντρα. Είναι
δύο αιωνόβιοι πλάτανοι. Ο ένας στο
πάνω μέρος του χωριού στο σπίτι του Μπάρμπα-Λιά του Ανδρεόπουλου και στο
κάτω μέρος του χωριού Ανάμεσα στα χωράφια του Σωτήρη Μακρή και Αθ. Μαχαίρα. Από τα παραπάνω
γίνεται φανερό, πόσο σχετικές με τη λαϊκή πίστη είναι οι συνήθειε; του λαού
και ακόμα πώς ορισμένες από αυτές αποτελούν σαφή λείψανα παλιάς λατρεία.
Όπως λοιπόν η πίστη, έτσι και η λατρεία τον λαού είναι κράμα χριστιανικών
και ειδωλολατρικών πράξεων και ενεργειών. |